Wydarzenia

Piątkowe popołudnie, 11 stycznia 2013 roku. Do pensjonatu Natanael przybywają pierwsi uczestnicy ogólnopolskiej konferencji, której tematem jest "Wychowanie w horyzoncie wolności i dobra". Przyjeżdżających wita pan Kazimierz Tischner, prezes Stowarzyszenia "Drogami Tischnera" oraz panie Barbara Bandoła i Dorota Chowaniec, główni logistycy spotkania. Od pierwszych minut odczuwalna jest ciepła, serdeczna atmosfera. Na zewnątrz piękna zima, ale bez przesadnego mrozu i śniegu.

W klimat tematu konferencji wprowadza nas archiwalne kazanie ks. prof. Józefa Tischnera "Dokąd będziesz trzymał w niepewności". Kolejnym zaś wydarzeniem jest spotkanie z panią minister Joanną Berdzik, podsekretarzem stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, podczas którego dominuje temat jakości szkolnictwa oraz kwestia wykorzystywania w oświacie funduszy europejskich. W burzliwej dyskusji pojawia się też problem likwidacji placówek oświatowych. Pierwszy dzień konferencji kończymy wspólnym kolędowaniem: "Przystońmy na chwile, uciesmy Dziecine. Uciesmy Go ładnie takom kolendziołkom, co Mu w ucho wpadnie". Zespoły Łopuśnianie i Regle, niezastąpiona pani Stanisława Trebunia-Staszel, wiersze pani Marii Stoch oraz góralskie gawędy wygłaszane z wielką ekspresją przez Ewelinę z zespołu Regle wprowadzają nas w radosny nastrój. Tworzymy wspaniałą wspólnotę, której dobrym duchem jest ksiądz Tischner.

W sobotę od rana rozpoczyna się cykl wykładów. Pierwszy z nich wygłasza s. Barbara Chyrowicz - filozof, etyk, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W swoim wystąpieniu pt. "Niechciana wolność" porusza kwestię relacji pomiędzy wolnością, a możliwościami. Stwierdza, że wolność jest atrybutem osoby, dopiero potem jej czynu. Jako podsumowanie proponuje wysłuchanie pieśni Marka Grechuty pt. "Wolność". Zacytuję tu tylko jej fragment, ale zachęcam do lektury całego tekstu!

"(...)Bo wolność - to wśród mądrych ludzi żyć
Widzieć dobroć w oczach ich i szczęście.
Wolność - to wśród życia gór i chmur
Poprzez każdy bór i mur znać przejście(...)"

Kolejny gość konferencji to Paweł Danczak - filozof, profesor Uniwersytetu w Preszowie na Słowacji, ksiądz grekokatolicki. W swoim wykładzie pt. "Dramatyczne relacje dobra i prawdy w kontekście filozoficznej refleksji nad wychowaniem" wielokrotnie nawiązuje do słów ks. Tischnera wypowiadanych na temat wychowania, dobra, prawdy, wolności i nadziei. A konkludując stwierdza, że prawdziwe wychowanie odbywa się wtedy, gdy wprowadza w ogół świata.

Najwięcej emocji wywołuje wykład Wojciecha Bonowicza pt. "Znicestwienie Polski". Bazując na napisanym przez księdza Tischnera w 1998 roku tekście, a zamieszczonym w książce "Ksiądz na manowcach" redaktor Bonowicz zadaje nam pytania o polskość i Polskę. Czy Polska coś znaczy w naszych szkołach? Jak dziś uczyć patriotyzmu? Szeroko omawia dwa rodzaje polskości: monologiczną i dialogiczną. W tym kontekście przywołuje sylwetkę "Innego" jako z jednej strony zagrożenie, z drugiej zaś jako kogoś, kto pozwala nam lepiej siebie zrozumieć i wzbogacić swoją tożsamość. W dyskusji głos zabiera wielu uczestników spotkania. Mówią o patriotyzmie dzieci i młodzieży, o potrzebie dialogu, szukają odpowiedzi na pytanie, co zrobić, aby monologista porozumiał się z dialogistą. Jeden z dyskutantów stwierdza, że do podjęcia dialogu potrzebna jest pokora. W dialogu nie musimy dojść do konsensusu; porażką jest brak spotkania z drugim człowiekiem.

Po południu kolejna porcja wykładów. Rozpoczyna dr Michał Bardel wystąpieniem pt. "Czy można być kilkoma osobami naraz czyli pułapki personalizmu". Stawia nam pytania, czy człowiek i osoba to to samo? Czy jednemu bytowi odpowiada substancjalnie jedna osoba ludzka? Z dyskusji tuż po wykładzie okazuje się, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi, a właściwie zrodziły się kolejne pytania?.

Natomiast dr Adam Workowski postanawia przyjrzeć się zaufaniu jako fundamentowi wychowania. Na wstępie proponuje rozdzielić pojęcia "zaufanie" i "ufność". Zastanawia się też nad ich funkcjonowaniem i rolą, jaką odgrywają w wychowawczej pracy szkoły. Stawia tez pytanie: czy uczyć dzieci skalkulowanego ryzyka, czy uczyć zaufania?

Sobota, godzina 17. Nareszcie mamy okazję wyjść z Natanaela. Korzystając z pięknej, zimowej aury pieszo udajemy się do kościółka w Łopusznej, gdzie uczestniczymy we mszy świętej koncelebrowanej w intencji Związku Podhalan i uczestników konferencji. W homilii ks. proboszcz Paweł Potoczny nawiązuje do myśli filozoficznej księdza Tischnera cytując fragment książki "Wędrówki w krainę filozofów". Mówi o potrzebie uczenia myślenia, mówienia o dobru i przeznaczaniu większej ilości czasu dla drugiego człowieka. Ciepło wspomina śp. Janinę Tischner, matkę chrzestną Szkół Tischnerowskich, a ofiary z tacy przeznacza dla fundacji Kapucyni i Misje na budowę kolejnej studni w Czadzie. Tuż po mszy świętej w kościółku pojawia się zespół Wałasi z Istebnej. Z ogromnym wzruszeniem, czasami włączając się w śpiew, słuchamy koncertu kolęd i pastorałek w jego wykonaniu. A wieczorem, już w Natanaelu, spotykamy się na uroczystej kolacji kontynuując wspólne kolędowanie z zespołem Wałasi. To czas nawiązywania bliższych kontaktów z nauczycielami i wychowawcami z całej Polski. A także z wykładowcami! Okazuje się, że ksiądz Paweł Danczak jest nie tylko znakomitym filozofem, ale też doskonałym wokalistą!

Niedziela, ostatni dzień konferencji. Przedpołudnie spędzamy w sali konferencyjnej GOK-u w Łopusznej. Na wstępie Sławomir Osiński, dyrektor szkoły nr 47 w Szczecinie dzieli się refleksjami praktyka nad wychowaniem w szkole przedstawiając prezentację multimedialną, której tytułem są słowa ks. prof. Józefa Tischnera "Myślenie poszerza przestrzeń wolności i otwiera horyzonty nadziei". Najwięcej emocji wywołuje slajd "Szkoła - miejsce nieustannej bitwy". Przy tej okazji warto zauważyć, że pan Sławomir Osiński to autor satyrycznych rysunków umieszczonych w holu Natanaela. Rysunków z wielce intrygującymi komentarzami!

Po konkluzji, iż edukacja jest dyskursem opartym na wolności, prawdzie i dobru zanurzamy się w kulturę góralską. A to za sprawą Stanisławy Trebuni-Staszel oraz zespołów Wałasi i Regle. Śpiew, taniec i humor góralski przeplatane są fragmentami tekstów ks. Tischnera i Kazimierza Przerwy - Tetmajera. Na zakończenie jesteśmy świadkami niezwykłego, wzruszającego spektaklu. W wyreżyserowanym przez Marię Michalik przedstawieniu pt. "Janosik" występują uczniowie Szkoły Specjalnej Przysposabiającej do Pracy z Czerwiennego.

Podsumowując tegoroczną konferencję Kazimierz Tischner i Wojciech Bonowicz dziękują wszystkim jej uczestnikom. Wskazują na jej niezwykłą atmosferę. Na radość, którą niesie spotkanie z drugim człowiekiem.

Zwiedzamy Tischnerówkę i wracamy do Natanaela, aby jeszcze raz usiąść przy wspólnym stole, porozmawiać, wymienić adresy. I cóż, czas odjeżdżać? Żal, ale i nadzieja na kolejne spotkanie, już wkrótce, w marcu, na rekolekcjach.